فرهنگ

روسیه کشوری است با تاریخ چندین صد ساله و فرهنگ غنی که تاثیر زیادی روی فرهنگ جهانی گذاشته است.

 مکتب ادبی روسی یکی از قوی ترین در جهان است. روس ها به نویسنده ها و شاعر های خود مانند پوشکین (Alexander Pushkin)، گوگول (Nikolai Gogol)، داستایفسکی (Fyodor Dostoyevsky)، تورگنف (Ivan Turgenev)، تولستوی (Leo Tolstoy)، چخوف (Anton Chekhov)، گورکی (Maxim Gorky)، بولگاکوف (Mikhail Bulgakov)، نابوکوف (Vladimir Nabokov)، پلاتونوف (Andrei Platonov) که در گوشه و کنار زمین شناخته شده اند، افتخار می کنند. پنچ نویسنده روسی جایزه نوبل ادبیات دریافت کردند: بونین (Ivan Bunin) ( 1312 ه.ش.)، پاسترناک (Boris Pasternak) (1337 ه.ش.)، شولوخوف (Mikhail Sholokhov) (1344 ه.ش.)، سالجنیسین (Aleksandr Solzhenitsyn) (1349 ه.ش.)  و برودسکی (Joseph Brodsky) (1366 ه.ش.).

هنر آهنگ سازان روسی مانند چایکوفسکی (Pyotr Tchaikovsky)، راخمانینوف (Sergei Rachmaninoff)، استراوینسکی (Igor Stravinsky)، پروکوفیف (Sergei Prokofiev)، شستاکویچ (Dmitri Shostakovich)، شنیتکه (Alfred Schnittke) و دیگران باعث افتخار هنر موسیقی جهان است. هر انسان تحصیل کرده در زندگی خیش موسیقی باله دریاچه قو، فندق شکن، بهار مقدس و اپرا های باریس گادونف، اوگنی آنگین، ایوان سوسانین و ملودی مجموعه عکس هایی از نمایشگاه شنیده است.». 

مردم روسیه فراغت خود را در تئاتر می گزرانند.  120 تئاتر، 5 اپرا و 6 ارکستر سمفونیک در شهر مسکو فعالیت می کند. باله و اپرا روسی شهرت جهانی و نوازنده های کلاسیک روسی محبوبیت خاصی در خارج از روسیه دارند.

 نقاشان قرون وسطی روسی مانند فئوفان گرک (Theophanes the Greek) و آندری روبلف (Andrei Rublev) در دنیا معروف هستند و نقاشی های شمایل آنها در همه جا شناخته می شوند.

در موزه مسکو نمونه های عامیانه مجموعه عظیم عامیانه روسی – هنر لوبوک (Lubok) است که بهترین سنت هنر مردمی محسوب می شود. Lubok یک شکل خاصی از هنر چاپی است که با توجه به مردمی و فراگیر بودن آن به یک نوع از دانشنامه، روزنامه، مجله طنز، و یک کتاب سرگرم کننده تبدیل شده بود و همواره باعث خنده و شادی مخاطبان بود. Lubok  تجلی وحدت هنری مردمان اسلاو می باشد. مردمی که تاریخ، زندگی، آداب و رسوم، فرهنگ و زبان یکسان دارند. 

آثار رئالیستی نقاشان روسی مانند کرامسکوی (Ivan Kramskoi)، شیشکین (Ivan Shishkin)، کوینجی (Arkhip Kuindzhi)، سوریکوف (Vasily Surikov)، رپین (Ilya Repin)، ساوراسوف (Alexei Savrasov)، ویکتور واسنتسوف (Viktor Vasnetsov)، و همچنین نماینده های انجمن دنیای هنر که سبکشان بهم نزدیک بوده مانند وروبل (Mikhail Vrubel)، لویتان (Isaac Levitan)، پتروف-وودکین (Kuzma Petrov-Vodkin)، رریخ (Nicholas Roerich) در نیمه دوم قرن 13 ه.ش. در دنیا مشهور هستند. 

اواخر قرن 13 ه.ش. روسیه مهد هنرمندان آوانگارد بود مانند: واسیلی کاندینسکی (Wassily Kandinsky)، کازیمیر مالویچ (Kazimir Malevich)، مارک شاگال (Marc Chagall)، پاول فیلنوف (Pavel Filonov).  از سال 1308 ه.ش. جای هنر آوانگارد را هنر رئالیسم سوسیالیستی می گیرد. نماینده های این سبک موخینا (Vera Mukhina)، دینکا (Aleksandr Deyneka)، آنتیپوا (Evgenia Antipova) و افیموف (Boris Yefimov) بودند. در روسیه معاصر، هنرمندان بسیار محبوب گلازونوف (Ivan Glazunov)، شیلوف(Alexandr Shilov) ، سافرونوف (Nikas Safronov) ، شمیاکین    (Mihail Chemiakin)     ، لیوبارف (Vladimir Lyubarov) ، نستروا(Natalia Nesterova)  هستند و نمایندگان سبک مفهومگرایی مانند: بولاتوف (Erik Bulatov) ، کومار (Vitaly Komar) ، ملامید (Alexander Melamid)  و بسیاری دیگر می باشد 

فیلم های روسی از طرف منتقدان مشهور به خوبی شناخته شده اند.  در میان فیلم های معروف روسیه می توان فیلم های "کشتی جنگی پوتمکین" ساخته سرگی ایزنشتین (Sergei Eisenstein) (این فیلم بارها و بارها در لیست بهترین فیلم های تاریخ سینما قرار می گیرند)، فیلم "درنا ها پرواز میکنند" ساخته میخایل کالاتوزوف (Mikhail Kalatozov) (برنده نخل طلایی در جشنواره فیلم کن)، فیلم "کودکی ایوان" ساخته آندری تارکوفسکی (Andrei Tarkovsky) (  برنده شیر طلایی از جشنواره فیلم ونیز)، "درسو اوزالا" ساخته آکیرا کوروساوا (Akira Kurosawa) (تولید مشترک شوروی و ژاپن، برنده جایزه اسکار برای بهترین فیلم خارجی)، "مسکو به اشک ها اعتقاد ندارد"، ساخته ولادیمیر منشوف (Vladimir Menshov) (برنده جایزه اسکار برای بهترین فیلم خارجی) ، "ظهور" ساخته لاریسا شپیتکو (Larisa Shepitko) (برنده جایزه خرس طلایی در جشنواره فیلم برلین)، فیلم "اورگا - قلمرو عشق" ( برنده شیر طلایی در جشنواره فیلم ونیز) و "سوخته شده توسط خورشید" ( برنده جایزه اسکار برای بهترین فیلم خارجی) ساخته نیکیتا میخالکوف (Nikita Mikhalkov) ، فیلم "بازگشت" ساخته آندری زویاگینتسف (Andrey Zvyagintsev) (برنده شیر طلایی درجشنواره فیلم ونیز) و بسیاری دیگر.

هر ساله، ده ها جشنواره فیلم در روسیه برگزار می شود، در میان آن ها معروف ترین جشنواره فیلم مسکو و جشنواره کینوتاور است که فیلم سازان ایرانی هم در آن شرکت می کنند. ساکنان مسکو، سنت پترزبورگ و قازان با فیلم های ایرانی آشنا هستند.

صنعت انیمیشن شوروی و روسیه در سراسر جهان شناخته شده است. در این فیلم ها که با استفاده از رنگ های ملایم ساخته شده است سرشار از معنویت و مهربانی هستند و از بسیار آموزنده و مفید هستند. در سال 1379 ه.ش. انیماتور روسی الکساندر پتروف (Aleksandr Petrov) جایزه اسکار را دریافت کرده است. این جایزه برای بهترین فیلم انیمیشنی کوتاه "پیرمرد و دریا" دریافت کرده است این فیلم انیمیشنی بر اساس داستان همینگوی ساخته شده است. در سال 1382 ه.ش. کارتون " خارپشتی در مه" ساخته یوری نورشتین (Yuriy Norshteyn)  در جشنواره توکیو بهترین فیلم انیمیشنی  تمام دوران ها در یک نظرسنجی از 140 منتقدان و انیماتورها از کشورهای مختلف نامگذاری شد. فیلم های متحرک روسیه به صدها زبان ترجمه شده است و کودکان از کشورهای مختلف با آنها آشنا هستند. به تازگی مجموعه کارتونی با نام " تپلی‌های پردردسر" (Kikoriki) و "ماشا و خرس" (Masha and the Bear)، "لونتیک و دوستان او" (Luntik)، "فیکسیکی" (Fixers).

معماری روسی در شکل و محتوا بسیار متنوع است. در طول تاریخ هنر معماری روسی بارها و بارها تحت تاثیر معماری خارجی قرار گرفته اما با این حال توانسته است هویت و اصالت خود را حفظ کند.

 قدیمی ترین نوع معماری در روسیه معماری چوبی می باشد که در بخش شمالی روسیه به اوج خود رسیده است. در بخش مرکزی روسیه در ساخت و ساز ساختمان های مهم چوب با سنگ جایگزین شده است. در زمان اوج ملک مسکو ساختمان های ساده که در اوایل قرون وسطی با سنگ سفید ساخته شده بودند ساختمان های مجلل با ستون های مزین و پنجره های متعدد جایگزین شده اند.

 پایه گزاری شهرسنت پترزبورگ یک انگیزه قوی برای توسعه معماری روسیه بود. آثار معماری پایتخت شمالی تحت معماری سوئدی، آلمانی، هلندی و فرانسوی ایجاد شد و همزمان نمونه های سنت های معماری باروک مسکو و دیگر سبک های معماری در آن دیده می شود.

 پس از انقلاب معماری روسیه کاملا از سبک های قدیمی فاصله گرفت و به جستجوی سبک های جدید شروع کرد. این محصول معروف ترین اثر معماری آن دوره آرامگاه لنین بنیان گزار شوروی در میدان سرخ مسکو بود. پس از شکست سبک عقل گرایی سازنده معماری روسیه به سبک زیبایی شناسی توتالیتر پیش رفت که مشخصه اصلی آن پایبندی به اشکال ثابت می باشد. در سالهای 1320 ه.ش. در معماران روسی شروع به ساخت آسمان خراش های استالینی کردند. در مسکو "هفت خواهران"، که نمونه های کلاسیک از معماری استالینیستی است ساخته شد.

 پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در روسیه سبک فوتوریستیک در معماری دیده می شود، مانند مجتمع های آسمان خراش های مسکو سیتی که مرتفع ترین ساختمان های اروپا و همچنین تریومف پالاس و وارابیوی گوری و غیره.

سرزمین روسیه همیشه اذهان درخشان داشته است. اکتشافات دانشمندان روسی گنجینه علم دنیا را پر بار تر کرده است. دانشمندان روسیه نقش مهمی در توسعه علوم طبیعی ایفا کرده اند. دانش آموزان سراسر جهان به حفظ جدول تناوبی مندلیف (Dmitri Mendeleev)  می پردازند، با آثار پاولوف (Ivan Pavlov) در باره سیستم عصبی آشنا می شوند و پژوهش های مچنیکوف (Ilya Mechnikov) در مورد سیستم ایمنی بدن انسان آشنا می شوند. مهندسین و طرحان روسی به پیشرفت های چشمگیری در فن آوری دست یافته اند. اکتشافات دانشمندان روسی از جمله اولین رادیو در جهان، موتور احتراق داخلی، هواپیمای جت، اولین ماهواره فضایی، اولین سفینه  می باشند. 11 دانشمند روسی و شوروی برنده جایزه نوبل فیزیک هستند، 2 نفر از علم فیزیولوژی و پزشکی، 1 نفر از شیمی، 9 نفر برنده جایزه فیلدز در علم ریاضیات.

 امروز در روسیه در حدود 3500 مرکز علمی تحقیقاتی  فعالیت می کند. دانشگاههای دولتی مسکو و سنت پترزبورگ معروفترین مراکز علمی تحقیقانی روسیه می باشد. بیش از 30 موسسه علمی تحقیقاتی دیگر در سراسر کشور فعالیت می کنند. مرکز علمی تحقیقاتی "اسکولکوو" (Skolkovo) نقش مهمی در گسترش علم در روسیه ایفا می کند. این مرکز در زمینه بهره وری انرژی، فن آوری هسته ای و فضا، پزشکی و تکنولوژی کامپیوتر فعالیت می کند.